Tümör Lizis Sendromu
Tümör lizis sendromu, kanser tedavisinin yaşamı tehdit eden ve çok ciddi komplikasyonudur. Nadiren tedavi öncesi kendiliğinden görülebilir. Tümör hücrelerinin yıkım hızına bağlı olarak, tümörlü hücre içeriklerinin dolaşıma başlaması ve hayatı tehdit edecek düzeylere ilerlemesine tümör lizis sendromu adı verilmektedir. Hayatı tehdit eden olaylara yol açabileceğinden, onkoloji alanının en önemli acil vakalarından biri olmuştur.
Tümör Lizis Sendromunun Gidişatı ve Yol Açtığı Hastalıklar
Tümör hücreleri, tedavinin sonucu olarak ya da kendiliğinden parçalanabilmektedir. Tümörlü hücrelerin parçalanmasıyla pek çok potasyum, pürin, ürik asit ve fosfat metabolitleri dolaşıma geçer ve açığa çıkan metabolitler böbreklerimizin temizleme kapasitesinin üzerindedir. Ölü tümör hücrelerinin çekirdeklerinin parçalanması ile de pürin metabolitleri ortaya çıkmaktadır; bunların yıkılmasıyla da ürik asit oluşur. Ürik asidin birikmesi, böbreklerimize zarar vereceği için; ileride böbrek yetmezliğine varana kadar birçok hastalığa sebep olabilir.
Tümör hücrelerinin parçalanmasıyla meydana gelen diğer bir metabolit de potasyumdur. Kandaki potasyum oranı arttığında kusma, bulantı, ishal ve karın ağrıları görülebilir. Ancak en hayati komplikasyonu, kalpte ritim bozukluklarına neden olmasıdır. Potasyum ve ürik asitten başka fosfat da artmaktadır. Fosfatın tek başına artışı genellikle semptomlara neden olmaz ama; fosfat kalsiyum ile çökelerek, akut böbret yetmezliğine ve diğer organ yetmezliklerine neden olarak ani ölümlere yol açabilir.
Fosfat ve kalsiyum çökeldiğinde böbrek yetmezliğine yol açarken bir yandan da vücuttaki kalsiyum miktarı azalır. Bu da kaslarda krampa ve kalpte ritim bozukuklarına neden olmaktadır. Kas krampları, solunum yolunda oluşursa tıkanma ve boğulmalara neden olabilir. Ayrıca parmak uçlarında ve ağız etrafında uyuşmalara yol açabilir.
Tümör Lizis Sendromu ile İlgili Genel Bilgiler ve Tedavisi Nasıl Yapılır?
Tümör lizis sendromunda mühim olan, bu riski taşıyan hastaları önceden tespitini sağlamak ve bu durumun ortaya çıkmasına engel olmaktır. Organ tümörlerinden çok lösemi, lenfoma gibi kan kanserleri tümör lizis sendromu açısından oldukça riskli tümörlerdir. Aşırı tümör yüküne sahip yaygın metastatik tümörler veya büyük tümörler, kemik iliği tutulması da olan tümörler bu açıdan risklidirler. Tümörlü hücrenin kendini besleyemeyecek kadar büyümesi veya kemoterapi sonrası sonucunda oluşacak hücre yıkımını önlemek için bu riskli hastalar plazma üre, kalsiyum-fosfat, potasyum, kreatin, sodyum, ürat ve magnezyum düzeyleri kontrol edilmelidir.
Tedavide, en önemli üç faktör, idrarın alkalileşmesi, hastaya sıvı vermek ve ilaçlarla ürik asit üretiminin azaltılmasıdır. Tümör lizis sendromu çoğunlukla tedaviden önce veya tedavinin ilk günlerinde ortaya çıktığı için, kemoterapiden önce bu üç önlem mutlaka alınmalıdır. Rasburikaz ve allopürinol tedavide kullanılan ilaçlardır.
21.01.2024 03:31:57
Tümör Lizis Sendromu ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
